Αρχή

Η χαρακτική σήμερα

Γράφει ο Γιάννης Γουρζής
Χαράκτης, Αναπληρωτής καθηγητής, α’ εργαστηρίου Χαρακτικής ΑΣΚΤ

Είναι αρκετά τα χρόνια που η χαρακτική ξανασηκώνει κεφάλι στον χώρο της εικαστικής δημιουργίας. Για αρκετά χρόνια πιο πριν, χαρακτική στην Ελλάδα σήμαινε Α. Τάσσος, Βάσω Κατράκη και ακόμα πιο πίσω θα συναντούσαμε το όνομα Κεφαλληνός, Γαλάνης κ.ά.
αυτά τα ιερά… τέρατα της νεοελληνικής χαρακτικής σφράγισαν με το έργο και την προσωπικότητά τους, μεγάλα διαστήματα χρόνου. Υπήρξαν δεκάδες άλλοι στο ενδιάμεσο του χρόνου, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνέβαλαν στην ανάπτυξη της χαρακτικής, αλλά και της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας. Σκοπός όμως του σημειώματος αυτού δεν είναι η ιστορική αναδρομή, αλλά η παρατήρηση της σχέσης αυτών των εποχών με το σήμερα. Και ακόμα πιο ειδικά, η σχέση μιας μικρής ομάδας νέων χαρακτών με την αισθητική προηγούμενου χρόνου. Μπορεί να φαίνεται υπερβολική η αναφορά στα «Ιερά τέρατα», σε σύγκριση με νέους καλλιτέχνες. Όμως εντοπίζονται κοινά στοιχεία σ’ αυτό που λέμε ήθος και σεβασμός στην αξία που ονομάζουμε «εικαστική εργασία». Αυτή η ομάδα συνδέεται με φιλική σχέση κατ’ αρχήν, αλλά και με αλληλοεκτίμηση στο έργο που ο καθένας ασκεί. Όλοι τους, φοιτητές νυν και πτυχιούχοι του α’ εργαστηρίου Χαρακτικής της ΑΣΚΤ, φρόντισαν πρωτόβουλα να εκθέσουν στον χώρο «taf» και να παρουσιάσουν ο καθένας την εργασία του και όλοι μαζί τη χαρακτική του τώρα τους. Συμμετείχαν οι επί πτυχίω φοιτητές: Βάρθης Φώτης, Πανταζής Τσέλιος, Παπαδοπετράκης Ευριπίδης, Πολυδώρου Μαίρη, ο πτυχιούχος χαράκτης Βελισσάρης Χρήστος, ο πτυχιούχος ζωγράφος και φοιτητής β’ πτυχίου Χαρακτικής Γιάννης Σωτηρίου και ο πτυχιούχος ζωγράφος και χαράκτης Πεταλάς Μιλτιάδης. Κοινή τους αναφορά το «ούτε μία μέρα χωρίς γραμμή», που φανερώνει ότι η εργασία στην τέχνη δεν είναι υπόθεση Σαββατοκύριακου αλλά καθημερινότητα. Κοινό τους χαρακτηριστικό στην εργασία είναι η αγάπη και αφοσίωση στην πρωτογενή δημιουργία, δηλαδή σχέδιο-σύνθεση, χάραξη, εκτύπωση και χωρίς τη χρήση «σύγχρονων» μέσων (κομπιούτερ, πρίντερ κ.ά.). Είναι δε για όλους τους ζήτημα πίστης, η μη χρήση ηλεκτρονικών μέσων στη δημιουργία της χαρακτικής τους εικόνας. Είναι άραγε αναχρονιστές; Παραδοσιακοί ή συντηρητικοί; Κολλημένοι με το εργαλείο; Ισχυρίζομαι και απαντώ ταυτόχρονα σε όσους θέτουν τα ερωτήματα (διότι υπήρξαν τέτοια ερωτήματα), ότι δεν ισχύει τίποτα από αυτά. Απλώς οι άνθρωποι είναι ζηλωτές του πνευματικού μόχθου και δημιουργοί του χεριού και του εργαλείου και όχι του πληκτρολογίου. Δοκίμασα να τους δείξω και την ηλεκτρονική βοήθεια στην εργασία τους –ως όφειλα- αλλά διάλεξαν τον δικό τους δρόμο. Ισχυρίστηκαν ότι τα ηλεκτρονικά προγράμματα είναι πνευματική ιδιοκτησία άλλων και ότι αυτοί επιμένουν με την πνευματικότητα τη δική τους αποκλειστικά. Πλείστοι των φοιτητών που πέρασαν ή περνούν από τα «χέρια» μου, διάλεξαν αυτό τον δρόμο. Δεν τους αδικώ και ούτε πλέον ξέρω τι κρύβει το αύριο σε θέματα εικαστικής δημιουργίας και ειδικότερα στα περί χαρακτικής. Δεν γνωρίζω αν στο μέλλον, το πληκτρολόγιο θα εξυπηρετεί αξίες και αναζητήσεις. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τούτη η επτάδα των νέων που εξέθεσαν την εργασία τους, είναι πρόσωπα που το καθένα τους κατέθεσε την προσωπικότητά του μέσω του έργου, του γνήσιου χειροποίητου έργου