Oι Τ(ρ)όποι Λατρείας του Τάσου Βρεττού
ΤΕΥΧΟΣ 11, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015
Ο φωτογράφος Τάσος Βρεττός καταγράφει ένα αόρατο δίκτυο στο σώμα της πόλης: Υπόγεια και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, πολυκατοικίες και γκαράζ, γήπεδα και υπαίθριοι, δημόσιοι χώροι, πλατείες και αυλές, πρόχειρα καταλύματα, ιδιοκατασκευές σε προσωρινές αλλά και μόνιμες διευθύνσεις, ομάδες βουδιστών, μουσουλμάνων, ινδουιστών, σπιριτσουαλιστών και χριστιανών διάφορων δογμάτων και πολλαπλών εθνικών προελεύσεων (Αιθίοπες, Αφγανοί, Αιγύπτιοι, Πακιστανοί, Νιγηριανοί, Σενεγαλέζοι, Φιλιππινέζοι, Ινδονήσιοι, Ιρακινοί κ.ά.). Πρόκειται για ένα «έργο εν προόδω», το οποίο ξεκίνησε το 2012, με τη συνεργασία των ίδιων των ανθρώπων που συγκροτούν αυτές τις κοινότητες και με απόλυτο
σεβασμό στην ταυτότητά τους.
Κάθε μου επίσκεψη, έστω κι αν δεν ήταν η πρώτη φορά, ακόμη κι αν είχα πάει ξανά και ξανά, ήταν σαν να άνοιγα μια πόρτα και έμπαινα σε έναν χώρο που είχε μυστήριο, συγκίνηση, σεβασμό και δέος. Όλοι οι χώροι έχουν μια εντελώς δική τους ταυτότητα και αύρα. Από τις πολύχρωμες εικόνες των Ινδών μέχρι το απόλυτο τίποτα ή μόνο ένα ρολόι κρεμασμένο σε έναν τοίχο κάπου σε ένα υπόγειο ενός σενεγαλέζικου τζαμιού.
Τάσος Βρεττός
Οι φωτογραφίες του Βρεττού έχουν ληφθεί με προσοχή και ελκύουν την προσοχή. Με αυτή την έννοια, θεωρώ ότι μετέχουν του κόσμου της προσευχής. Τις θεωρώ κάτι περισσότερο από μια απλή τεκμηρίωση λατρευτικών πρακτικών του περιθωρίου. Τις θεωρώ κατάλοιπα ή εικόνες-λείψανα πραγματικών πράξεων προσοχής (πράξεων φωτογραφικής προσοχής, της προσοχής που δίνει στο θέμα του ο φωτογράφος), που θα πρέπει να γίνουν αντιληπτά ως επίδοξες προσευχές. Και επιπλέον, θεωρώ ότι αυτές οι φωτογραφίες αξιώνουν από τον θεατή μια εμπλοκή της προσοχής του, που και αυτή (οφείλει να) αντηχεί το πνεύμα της αμιγούς, ευλαβούς προσοχής από την οποία εκπορεύονται και την οποία καταγράφουν.
D. Graham Burnett
καθηγητής Ιστορίας και Ιστορίας των Επιστημών, Princeton University, ΗΠΑ
Τι φωτογραφίζουμε όταν φωτογραφίζουμε μια προσευχή; Έναν τύπο σκέψης ή ένα είδος συναισθήματος; Επιθυμία – προφανή ή κωδικοποιημένη; Θέσμια και κοινοτικότητα;… Όμως, οι κινήσεις των χεριών φαίνεται να σηματοδοτούν κάτι άλλο: Ένα άνοιγμα και μια πρόθυμη συναντίληψη, μια περίοδο αναμονής και έναν χώρο όπου κάτι, ίσως, μπορεί επιτέλους να συντελεστεί: Να νιώσεις ότι κάπου έφτασες, ότι βρήκες επιτέλους μια προσωρινή πατρίδα.
Brian Dillon
επιμελητής, κριτικός, διδάσκει κριτική γραφή στο Royal College of Art, Λονδίνο
Όπως έχει επισημανθεί η «αστυακή κρίση» για την οποία γίνεται λόγος σήμερα, ίσως να μην οφείλεται μόνον στα πολεοδομικά, αρχιτεκτονικά και κοινωνιολογικά προβλήματα που προκαλεί ή οξύνει η μεγέθυνση των πόλεων, αλλά, πολύ βαθύτερα, στην αυξανόμενη δυσκολία αναπαράστασης της πόλης. Οι Τ(ρ)όποι Λατρείας του Βρεττού – ως συνέχεια και κορύφωση του προηγούμενου έργου του – αναμετριούνται γενναία με το αδύνατο αυτής της αναπαράστασης. Γίνονται εγκάρσια διατομή του πλανήτη, συγκεντρωμένου στον χάρτη μίας και μοναδικής πόλης».
Φώτης Τερζάκης
συγγραφέας και δοκιμιογράφος, ιδρυτής της Εταιρείας Διαπολιτισμικών Σπουδών