από τη Λίνα Καμπούρογλου

Από το 1974 , εξαιρώντας τα τελευταία περίπου 20 χρόνια, έζησα την Πατησίων. Πολύ κοντά της και λίγο πιο μακριά, αλλά πάντοτε σε καθημερινή σχέση μαζί της. Τώρα που το σκέφτομαι, είχα την τύχη να τη ζήσω στις ένδοξες μέρες της. Αν αρχίσω να καταγράφω τις μνήμες μου, θα χρειαστώ όλες τις σελίδες του περιοδικού. Θα περιοριστώ σε λέξεις. Κινηματογράφοι Αρτ και Στούντιο, Πολυτεχνείο, Κήπος Μουσείου, Οδός Τρικόρφων, Αελλώ, Μινιόν, Λούκουλλος, Πλατεία Αγίου Ανδρέα, Ταβέρνα Σαμπάνη και περιοδικό Ντέφι, Ζαχαροπλαστείο Χαρά, Πάρκο Δρακόπουλου, Γήπεδο Τρίτωνα, Σπαγγετέρια της Φωκίωνος (η πρώτη), Σινέ Λιλά, Κατερίνα Γώγου, Περιοδικό Μουσική, Σουβλάκια της πλατείας Αγίου Γεωργίου, Στοά Μπρόντγουαιη, Τριανόν, Εστιατόριο Σβίγγος στην Αγίας Ζώνης. Και όλα τα συμπαρομαρτούντα της Φωκίωνος Νέγρη και ο μαέστρος Σταύρος Ρουχωτάς να παιανίζει με την τρομπέτα του τα καλοκαιρινά βράδια στο Green Park.Η Πατησίων ζει!

Δημήτρης Αρβανίτης

 
Τι είναι η αισθητική στην πόλη για εσάς;
Είναι η φροντίδα αυτού που όλοι μοιραζόμαστε, του δημόσιου χώρου και της εικόνας που συντίθεται από την αγάπη και το σεβασμό μας για την πόλη. Δεν είναι η αυθαίρετη επιβολή του προσωπικού μας γούστου. Αισθητική στην πόλη είναι το μέτρο της συμπεριφοράς μας.

Το ήθος και η γραφιστική συναντιούνται κάπου;
Η ζωή μας «κάνει ταμείο» στοιχειοθετώντας ήθος. Η γραφιστική είναι το εργαλείο με το οποίο σχεδιάζουμε την οπτική μας επικοινωνία. Συμμετέχει όχι μόνο στην πώληση προϊόντων, αλλά και στη διακίνηση των ιδεών. Αισθητική και ήθος λειτουργούν παράλληλα. Πιστεύω ότι το ήθος αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή αισθητικής.

Τι ήταν αυτό που έκανε να ξεχωρίσει τη δουλειά σας;
Δεν είναι εύκολο να το απαντήσω για τη δική μου δουλειά, παρ’ όλο που θα έλεγα ότι η δουλειά μου άρχισε να ξεχωρίζει από τη στιγμή που άρχισα να αμφισβητώ τις βεβαιότητές μου. Οι ελιτίστικες προσεγγίσεις αποτελούν μονόλογο. Όμως οι υποκειμενικές εκφράσεις του σχεδιαστή προτείνονται για ένα διάλογο με τους πολίτες στους οποίους απευθύνεται η δουλειά του. Για να μη φανεί ότι αποφεύγω μια απάντηση για τη δουλειά μου, θα μπορούσα να σας πω ότι αυτό που χρόνο με το χρόνο τη χαρακτηρίζει, είναι η επιμονή μου στην απλούστευση του σχεδίου και των μηνυμάτων. Αυτοπεριορίζομαι στα κύρια, κατά τη γνώμη μου, πετώντας τα περιττά, τη φλυαρία και την άχρηστη διακόσμηση.

Υπάρχει κάποια δουλειά σας που δεν σας άρεσε καθόλου και την προωθήσατε ως καλή;
Υπάρχουν πολλές δουλειές μου, που ενώ πίστευα ότι δεν θα βοηθήσουν στη λύση ενός προβλήματος επικοινωνίας, επιλέχτηκαν από τον πελάτη με βάση δικά του κριτήρια. Το λάθος μου σε κάθε περίπτωση ήταν ότι δεν προσπάθησα όσο έπρεπε να τον πείσω για τις δικές μου προτάσεις και επιλογές. Έδειξα συγκατάβαση, αλλά ποτέ δεν προώθησα κάτι κακό ως καλό.

Υπολογιστής και καμβάς. Πόσο διαφορετικές ή ίδιες είναι οι δύο αυτές τέχνες;
Φαντάζομαι ότι ως καμβά εννοείτε τους τρόπους σχεδιασμού πριν από την εμφάνιση των υπολογιστών. Τους χειροποίητους τρόπους σχεδιασμού. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω τις θεμελιώδεις, αλλά πολύ λεπτές διαφορές των δύο μέσων. Πριν από τους υπολογιστές ο σχεδιασμός γινόταν πάντοτε με σκοπό την αναπαραγωγή του πρωτοτύπου σε αντίτυπα. Σχεδιάζαμε πάνω σε χαρτιά με χρώματα και μέσω των εκτυπώσεων λαμβάναμε χαρτιά τυπωμένα με μελάνια. Στην ουσία χρησιμοποιούσαμε ή διαχειριζόμασταν τα ίδια υλικά. Η απόσταση του πρωτότυπου από το έκτυπο ήταν κοντινή κατά μία έννοια. Οι υπολογιστές δεν είναι χαρτιά και χρώματα. Είναι άυλος χώρος και φως. Δεν περιορίζουν τις διαστάσεις μιας εργασίας. Τα ηλεκτρονικά εργαλεία μιμούνται τις ιδιότητες και τις δυνατότητες των παραδοσιακών εργαλείων αλλά δεν είναι ίδια μεταξύ τους. Η περίοδος πριν τους υπολογιστές μας έχει αφήσει πολλές αναμνήσεις. Κάποιοι ίσως χάνονται μέσα στη νοσταλγία. Υπάρχουν όμως αυτοί, που ακολουθώντας τη νομοτελειακή εξέλιξη των εργαλείων, δεν κλαίνε πάνω από το χυμένο γάλα. Οι εξελίξεις των ειδών ακυρώνουν παλιές χρήσεις και συνήθειες αλλά δεν διαγράφουν τους μηχανισμούς της σκέψης και των ιδεών.

Τελευταία η γραφιστική γυρνάει σε παλιές φόρμες. Αυτό έχει να δώσει κάτι;
Αυτό στην ιστορία της γραφιστικής συνέβαινε πάντοτε, ίσως σε άλλη συχνότητα και με άλλους ρυθμούς. Το να κάνεις στιγμιαίες επιστροφές, σημαίνει ότι έχεις ανάγκη στην αναφορά της ιστορίας, στις λύσεις και τα κεκτημένα μιας εποχής. Πάντοτε έχει αξία να γνωρίζεις και να το κάνεις συνειδητά. Στην ουσία διδάσκεσαι από αρχές που καθιέρωσαν μεθόδους σκέψης, αν δεν επιδιώκεις τη μίμηση μιας εποχής για λόγους μόδας ή αδυναμίας παρακολούθησης της δικής σου εποχής.

Τρεις αλλαγές που χρειάζονται για το αύριο;
Αν εννοείτε αλλαγές στη γραφιστική, σας λέω ότι αυτή συνεχώς αλλάζει. Είναι στη φύση της. Με κάποιο τρόπο αυτορυθμίζεται. Μην ξεχνάτε ότι το αντικείμενο της γραφιστικής είναι το «εφήμερο». Η γραφιστική δεν επιδιώκει να μνημιοποιήσει τον εαυτό της. Ότι παραμένει στη μνήμη μας ολοκληρώνοντας τον κύκλο της ζωής του, σημαίνει ότι έκανε καλά τη δουλειά του. Ένα πράγμα όμως που σίγουρα χρειάζεται αλλαγή είναι να εξαλείψουμε τη μετριότητα που πλέει μέσα στην παραγωγή του καθημερινού όγκου εργασιών.

Πόσο εύκολο είναι να δημιουργούνται νέες ιδέες;
Όσο θα υπάρχει η ανάγκη για επικοινωνία, νέες ιδέες θα αναδύονται από τη σκέψη των ανθρώπων.

Ένα πράγμα που σας αρέσει στην Πατησίων και ένα που απεχθάνεστε
Η Πατησίων θα μου αρέσει πάντοτε, έστω και «εις ανάμνησιν». Πολλά τα χρόνια της σχέσης μας… Αυτό που απεχθάνομαι είναι κάτι για το οποίο η ίδια δεν υπάρχει λόγος να απολογηθεί. Μιλάω για τη βίαιη ερημοποίησή της από μια βίαιη κρίση ή την ακρισία κάποιων.

Μια αφίσα για την Πατησίων τι χρώματα θα είχε;
Έντονα, όπως αυτά που πάντα μου αρέσει να χρησιμοποιώ. Θα ήθελα να σχεδιάσω μια αφίσα δείχνοντας την Πατησίων σαν ένα πολύ μακρύ ποτάμι που το έχω κολυμπήσει πάνω-κάτω αμέτρητες φορές από και προς κάθε κατεύθυνση.

 

Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε εδω