ΤΕΥΧΟΣ 4, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013

Γράφει ο Παναγιώτης Χαρατζόπουλος
τυπογραφικός σχεδιαστής

Στο 5ο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας (ICTVC) που διεξήχθη στη Λευκωσία τον Ιούνιο 2013, παρουσιάστηκε η διάλεξη με τον τίτλο «Στέλλα» Πρότζεκτ. Η «Στέλλα», με νοσταλγική αναφορά στον τίτλο της ταινίας του Μιχάλη Κακογιάννη, είναι μια αναδρομή σε περασμένες δεκαετίες, έχοντας ως σκοπό την ανακάλυψη, την καταγραφή και τον επανακαθορισμό της καλλιγραφικής έκφρασης στη σημερινή εποχή. Τα θαυμαστά πρότυπα χειρογραφίας και καλλιγραφίας αναζητήθηκαν στις αφίσες του παλιού κινηματογράφου της εποχής εκείνης, την έντυπη διαφήμιση, την επιγραφή, τα εξώφυλλα και τις συσκευασίες.

Το «Στέλλα πρότζεκτ» είναι η προσπάθεια των σχεδιαστών Γιάννη Καρλόπουλου, Βασίλη Γεωργίου και του υπογράφοντος, να αποτυπωθεί το ελληνικό καλλιγραφικό χειρόγραφο, όπως διαμορφώθηκε κυρίως τις δεκαετίες του ‘50 και ‘60, τότε που η καλλιγραφική έκφραση χρησιμοποιήθηκε εκτενώς στην επικοινωνία. Η διαφήμιση εκείνης της εποχής βασίστηκε στη χρήση της καλλιγραφίας: οι προσόψεις των κινηματογραφικών αιθουσών γέμιζαν κάθε εβδομάδα με διαφορετικές αφίσες ζωγραφισμένες δια χειρός σπουδαίων καλλιτεχνών ή αυτοδίδακτων μαστόρων, ενώ η τέχνη της λαϊκής επιγραφοποιίας απλωνόταν σε όλη την Ελλάδα. Οι καλλιτέχνες εκείνης της περιόδου, ανέπτυξαν ιδιαίτερες δεξιότητες σχεδιασμού γραμμάτων για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Μέσα από τα παραδείγματα της δουλειάς τους, καταγράφηκαν κάποια πολύ ενδιαφέροντα καλλιγραφικά στυλ, τα οποία έχουν την καταπληκτική ιδιότητα να προσδίδουν στην εικόνα της εποχής ένα αυθεντικό ελληνικό ύφος. Παράλληλα με το γενικότερο πλαίσιο επανακαθορισμού του ρόλου μας, ως σχεδιαστές, είναι επίκαιρο ότι και η χώρα, στις σημερινές συνθήκες, ζητά να επαπροσδιορίσει την πορεία της για μια καλύτερη προοπτική στο μέλλον. Η εργασία αυτή αποτέλεσε την αφετηρία για το ξεκίνημα μιας νέας δημιουργικής προσέγγισης με τελικό σκοπό την παραγωγή σύγχρονων γραφιστικών εργαλείων, γραμματοσειρών δηλαδή, που θα μεταφέρουν αυτόν τον ξεχασμένο πλούτο στη σημερινή ψηφιακή εποχή και τη γραφιστική έκφραση.